Những đứa trẻ chào đời từ tinh trùng người bố đã chết

Một sản phụ tại Hà Nội vừa sinh đôi hai bé trai tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương nhờ phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm với tinh trùng từ người chồng đã chết cách đây 3 năm. Đây là ca thụ tinh nhân tạo từ tinh trùng người chết lần đầu tiên tại Việt Nam.

Trên thế giới, có khá nhiều đứa trẻ chào đời nhờ vào phương pháp thụ tinh nhân tạo với từ tinh trùng của người bố đã mất trước đó. Năm 2010, Avi Borovsky, một người lính Israel, chết khi mới 20 tuổi và chưa có vợ. Đau đớn trước cái chết của con trai, bà Natalya Borovskaja đã nhờ các nhà khoa học tại ngân hàng tinh trùng thuộc trung tâm y học Sourasky ở Tel Aviv lấy tinh trùng từ thi thể của Avi Borovsky và tìm người đẻ giúp.

Luật của Israel quy định việc cho tinh trùng được bảo quản trong ngân hàng, hay lấy tinh trùng từ thi thể người chết chỉ được ưu tiên cho quả phụ chứ không phải cho bố mẹ. Vì thế, bà Natalya gặp rắc rối pháp lý vì buộc phải chứng minh mình là người duy nhất thừa kế "hạt giống" của đứa con đã mất. Bà phải trải qua các thủ tục rườm rà mất hơn một năm trước khi có được đứa cháu của mình.

Rosalie, một thiếu phụ người Israel cũng được cho phép lấy tinh trùng từ người anh em họ đã chết của chồng để thụ tinh nhân tạo. Sau kết hôn 3 tháng, chồng cô là Aaron, 23 tuổi, bị chết cháy trong xe tăng khi tham gia chiến đấu. Trước đó Aaron không đến ngân hàng tinh trùng và mọi người cũng chưa nghĩ ra phương pháp lấy tinh trùng từ người đã chết.

3 năm sau, người anh em chú bác ruột của Aaron qua đời vì tai nạn giao thông. Trước đó, người này đã để lại di chúc cho phép lấy tinh trùng để thụ tinh nhân tạo. Rosalie được tòa án công nhận là người sinh đẻ hợp pháp từ tinh trùng của người anh em họ. Và Rosalie nuôi ý định sẽ thụ tinh nhân tạo 3 lần để sinh 3 đứa con như ý nguyện của người chồng đã mất.

Gần đây, Israel mới tu chỉnh luật trong lĩnh vực này, bất kỳ công dân nào bằng tên thật đều có quyền gửi tinh trùng tại một ngân hàng chuyên ngành trong 5 năm. Luật mới cũng cho phép lấy tinh trùng của quân nhân ngay sau khi bị chết với sự đồng ý của những người thân trong gia đình.

Góa phụ người Anh Diane và 2 con trai được thụ tinh từ tinh trùng người chồng quá cố. Ảnh: whattoexpect

Diane Blood, góa phụ ở Anh cũng đã giành được quyền có con bằng cách sử dụng tinh trùng đông lạnh của người chồng quá cố. Chồng Diane chết vì bệnh viêm màng não vào năm 1995. Sau một cuộc chiến pháp lý kéo dài 2 năm, tòa án phúc thẩm đã phán quyết cô phải đi du lịch đến một đất nước khác để thụ tinh ống nghiệm bằng tinh trùng của người chồng đã chết. Sau khi thụ tinh ống nghiệm tại Bỉ, Diane mang thai và sinh con trai đầu Liam vào tháng 12/1998. Bốn năm sau, con trai thứ hai, Joel Michael đã ra đời cũng bằng phương pháp này.

Cách đây vài tháng, một góa phụ người Anh sử dụng tinh trùng của người chồng đã chết để cố gắng thụ thai, dù trái luật nước này. Nữ doanh nhân người Anh đã lấy tinh trùng của người chồng khi ông đang trong tình trạng hôn mê và liền kề với cái chết do bệnh tim. Luật pháp nước Anh quy định việc lưu trữ, vận chuyển và sử dụng tinh trùng cho việc thụ tinh trong ống nghiệm của một người đàn ông phải được sự đồng ý bằng văn bản của người đó. Vì thế, bà phải tìm cố vấn pháp lý để được tòa án cho phép sử dụng tinh trùng của chồng dù không được sự đồng ý trên văn bản của ông này. Đây là trường hợp khá hy hữu.

Hiện nay, luật pháp mỗi nước có những quy định khác nhau về vấn đề sinh sản sau khi chết. Có không ít những tranh cãi pháp lý liên quan đến vấn đề thừa kế, an sinh xã hội sau khi những đứa trẻ chào đời bằng phương pháp đặc biệt này.

Sau khi chồng chết năm 1995, một phụ nữ Mỹ đã nhờ các nhà khoa học chiết xuất tinh trùng và bảo quản đông lạnh. Ba năm sau, cô thụ tinh nhân tạo từ tinh trùng người chồng quá cố và sinh ra một bé gái. Vấn đề thừa kế, giải quyết bảo hiểm của cô bé gặp khá nhiều rắc rối vì "không có bằng chứng cho thấy người đã mất đồng ý thụ tinh nhân tạo với vợ".

Lê Phương