Chứng rối loạn phân ly khiến hàng loạt trẻ nhỏ biểu hiện tâm lý bất thường

Theo bác sĩ Nguyễn Mai Hương, Phó Trưởng khoa Tâm thần, Bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội), rối loạn phân ly là một nhóm các bệnh lý tâm thần thường gặp, tỷ lệ 0,3-0,5% dân số mắc.

Đây là hiện tượng người mất một phần hoặc hoàn toàn sự hợp nhất giữa trí nhớ quá khứ, ý thức, đặc tính cá nhân với những cảm giác trực tiếp và sự kiểm soát vận động. Rối loạn này gặp nhiều hơn ở trẻ em gái và phụ nữ trẻ. Bệnh thường xuất hiện sau những sang chấn tâm lý, các vấn đề khó khăn trong học tập, công việc, mối quan hệ mà người bệnh không thể giải quyết được.

Rối loạn phân ly tập thể là tình trạng xảy ra đồng loạt trong một nhóm hoặc một tập thể như trường học, đám đông. Khi một người trong nhóm có biểu hiện bệnh, những người còn lại có xu hướng "bị lan truyền".

Các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương kiểm tra tâm lý học sinh tại điểm trường Bắc Kạn có 9 trẻ bị rối loạn phân ly tập thể. Ảnh do bác sĩ cung cấp.

Hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa xác định rõ những tổn thương não bộ gây rối loạn phân ly và rối loạn phân ly tập thể. Theo bác sĩ Hương, một trong những yếu tố thuận lợi khiến trẻ mắc chứng bệnh trên là sống trong môi trường giáo dục không thích hợp, cha mẹ quá nuông chiều hoặc quá khắt khe với con... Ngoài ra những người nhân cách yếu, thiếu kiềm chế, thiếu tự chủ, tính dễ xúc động, thích được chú ý, cơ thể suy dinh dưỡng, nhiễm trùng, trong giai đoạn dậy thì... cũng dễ mắc.

Các triệu chứng của rối loạn phân ly rất đa dạng, xuất hiện và kết thúc đều đột ngột, thành từng cơn. Bệnh có khuynh hướng thuyên giảm sau vài tuần, vài tháng, nhưng có thể tái phát trong trường hợp vẫn còn các sự kiện gây sang chấn.

Người bệnh có thể có các rối loạn vận động như lắc đầu, gật đầu, co giật, múa vờn, run, tê liệt, vận động tay chân thiếu mục đích, rối loạn phát âm (không nói, khó nói, nói lắp, nói linh tinh không phù hợp). Bệnh nhân cũng thường kêu đau bụng, đau đầu, đau mỏi chân tay... nhưng không tìm được nguyên nhân gây đau. Có người cười, khóc, gào thét, ngất… mà không nhận thức được hành động của mình.

Rối loạn phân ly chủ yếu được điều trị bằng các liệu pháp tâm lý kết hợp với nâng cao thể trạng và bồi dưỡng nhân cách, thiết lập môi trường phù hợp. Quá trình này cần nhiều thời gian, đòi hỏi sự kiên trì của cán bộ y tế, gia đình và người bệnh.

Để phòng bệnh, bác sĩ khuyến cáo cha mẹ rèn luyện tính cách trẻ ngay từ khi còn nhỏ, hướng dẫn trẻ biết thương yêu, chia sẻ, đương đầu với khó khăn. Gia đình, nhà trường và xã hội tăng cường giáo dục, giúp trẻ biết khắc phục khó khăn, tránh các stress tâm lý trong sinh hoạt, học tập.

Bên cạnh đó cần tăng cường các hoạt động ngoại khóa như ca múa nhạc, đi dã ngoại, tập thể dục, chơi thể thao và lao động tập thể… Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ và nghỉ ngơi hợp lý, giảm sức ép từ việc học tập. Trong một tập thể nên bố trí tỷ lệ nam, nữ hài hòa.

Cuối tháng 11, 9 học sinh trường tiểu học Nà Bản ở xã Xuân Lạc, huyện Chợ Đồn, Bắc Kạn có biểu hiện rối loạn tâm lý như người cứng đơ, run giật chi, cúi gằm mặt, bất động trong 10-20 phút, hành động như hành động của người khác, nói những lời như của người khác. Đặc biệt các em thường xuất hiện cơn khi có sự tập trung chú ý của những người xung quanh. Theo chỉ đạo của Bộ Y tế, các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương đã kiểm tra sức khỏe cho toàn bộ học sinh trường kể cả 9 học sinh biểu hiện bất thường. Kết luận ban đầu, 9 cháu bị rối loạn phân ly tập thể, song chưa rõ nguyên nhân.

Nam Phương